مقالات

معماری علمی است که از سابقه ای دیرینه بهره مند است و در طول زمان دچار تغییرات زیادی شده و به همین علت که دائما در حال دگرگونی بوده، تعاریف آن هم تغییرکرده است.

از نظر معنای لغوی معماری را با برابرهای آبادگری، رازی گری، والادگر، بانی گر و مهراز در زبان فارسی یاد کرده اند که کلمه مهراز ، همان کلمه مهندس معمار به عبارت امروزی است .

Architect واژه لاتین معمار میباشد که هم معنا با کلمه فارسی مهراز است. در زبان عربی این واژه از ریشه عمر به معنای ، آبادی ، آبادانی و عمران استفاده میکنند و واژه بسیار آباد کننده همان معنای مهراز را دارد.

تعریف معماری به زبان ساده تر
می‌توانیم بگوییم علم و هنری است که ساختمان را با کیفیت، زیبایی، هندسی و مناسب با عملکرد آن طراحی می‌کند که برای انسان و فعالیت های روزانه اش مناسب است، پس از لحاظ روانشناختی ( روحیه و عواطف و غیره ) باید متناسب با نیاز استفاده کننده باشد.

معماری برای بیان این موارد از رنگ و نورپردازی و متریال (مصالح) بهره می‌برد.
بنابراین مواردی که اهمیت پیدا می‌کند شامل سازه سالم و برنامه ریزی ساده و انواع مختلف ویژگی های هنری از قبیل دوام و ماندگاری مواد و مصالح مطبوع، رنگ آمیزی خوشایند و دلپذیر و تزئینات و آراستگی و پویایی و تناسبات خوب و مقیاس و غیره است.
در واقع تعریف معماری زمانی مهم شد که مرزهای دانش، بینش و آموزش معماری به صورت آکادمیک مورد توجه قرار گرفت و تخصص گرایی در جوامع انسانی مطرح شد، به این مفهوم که سازه از معماری جدا شده، متخصصین تاسیسات و نظایر آن به صورت تخصصی فعالیت خود را آغاز کردند.
معماری-چیست-معمار-کیست
چند نمونه از تعاریف مطرح شده از زبان بزرگان و کسانی که تاثیرگذار بودند را بررسی می کنیم .
به نقل از معمار معروف رومی مارکوس ویترویوس پولیو معماری را دارای سه خصوصیت استحکام، سودمندی و زیبایی می‌داند و این سه خصوصیت را سه ضلع مثلث معماری میداند و آن را چنین تعریف کرده است :
معماری از سازواره، آرایش، تناسبات، پسندیدگی، هماهنگی، قرینگی، وابستگی و اقتصاد ناشی و نتیجه می‌شود .

یا در تعریفی دیگر می‌گوید : یکی از وسیع ترین شاخه های هنر و فناوری که در دنیای امروزی از ارزش و ارج بسیاری برخوردار می‌باشد، معماری است.

تعریف از زبان ویکتور هوگو : معماری ایده‌های بزرگ انسانیت را در برگرفته است نه ‌فقط سمبل هر دینی، بلکه تفکر هر انسانی یک برگ از این کتاب وسیع را شامل می‌شود‌.

لوکوربوزیه : بازی هوشمندانه احجام، زیر نور و سایه ها است و در جای دیگر می‌گوید معماری آن چیزی هست که قلب مرا می لرزاند؛ وی در تعریف اول به جنبه های بیرونی و فیزیکی اشاره دارد و در دومی به شور و هیجانی که از قرار گرفتن در فضای معماری به واسطه جنبه های زیبایی شناختی ایجاد می‌شود تاکید می‌کند.

میس‌ وندر روهه : معماری چیزی جز تمنای زمان برای فضایی زنده، متغیر و جدید نیست؛ درست است که معماری بر روی حقایق مسلم بنا گردیده است اما زمینه کار اساسی آن تسلط معانی است. معماری ارادۀ زمان است که به فضا تبدیل شده است.

آلوار آلتو : معماری علم نیست؛ فرایند ترکیبی عظیمی است که هزاران کارکرد معین انسانی را با هم تلفیق می‌کند و همان معماری باقی می‌ماند. نسبت آن ایجاد هماهنگی میان جهان مادی و زندگی انسانی است.

ژاک دریدا : معماری با فلسفه همراه است و کوششی است برای آن که پیوند بین خود و فلسفه را استوار سازد و آن را قابل تصور نماید.

کلوتز : این هنر را بوم شناسی میداند و میگوید ما باید تمام ساختمان های جدید را تا حدود زیادی مرتبط با محیط آنان بسازیم.

ایزنمن : معماری امروز ما باید منعکس کننده شرایط ذهنی و زیستی ما باشد و آنچه که در امروز ما ، مورد غفلت قرار گرفته بخشی از زندگی ما است.

پژوهشگر و شهرساز ایرانی ، آقای منوچهر مزینی در کتاب عرصه‌ های زندگی خصوصی و زندگی جمعی به جانب یک معماری انسانی، عواملی که باعث خلق زیر ساخت و پایه گذاری معماری می‌شود را مورد بررسی و توجه قرار داده است و این عوامل که بر معماری اثر گذار هستند به شش عامل متفاوت دسته بندی می‌شوند.

معماران-برجسته
شش عامل تاثیر گذار در معماری از دیدگاه منوچهر مزینی
امکانات
عواملی که باعث خلق کردن یک اثر معماری می‌شوند مانند عوامل اسکلتی و غیراسکلتی هستند و ممکن است، امکانات مالی هم اثر بخش باشد.

حجم های پر و خالی، فضاهای عمومی و فضاهای خصوصی، فضاهای باز و فضاهای بسته.

مردم
اعتقادات، خواسته ها، باورها، نیازها، عادات و شیوه زندگی مردم اهمیتی بی اندازه و بنیادی دارد و در واقع مردم بنیادی ترین عامل در معاری هستند .

نظم فضائی
یکی از نیازها معماری نظم فضائی می‌باشد. در واقع فضا باید نیازهای مادی و غیرمادی انسانی را جوابگو باشد و خلق کردن فضایی که الهام دهنده آرامش، شادمانی، عبودیت، وحدت و احترام باشد بسیار حائز اهمیت می‌باشد .

محیط
تمام اثرات هنری را با توجه به محیط طراحی می‌کنند و در ساخت آن اثر، توجهی اندوه و فراوان به محیط می‌شود.

اندازه ها و استانداردها
اندازه ها و استانداردها مشخص می‌کنند برای ایجاد یک اثر به چه اندازه و مقیاس فضا لازم است.

حال با توجه به تعاریف ذکر شده مثل تمام مفاهیمی که در زندگی وجود دارد، اگر به دنبال تعریفی برای آن مفهوم باشیم، این تعریف باید کامل باشد با توجه به این که در عصر حاضر، عدم قطعیت در مباحث علوم پایه و نظریه نسبیت توسط فیزیک دانان نمی‌توانیم برای بسیاری از مفاهیم، تعاریفی جامع و کامل داشته باشیم، چون این مفاهیم از فیلتر ذهن افراد مختلف می گذرد بنابراین تعاریف متعددی وجود دارد. امروزه وسعت دانش معماری به اندازه ای زیاد گشته است که خود به زیر شاخه های مختلفی مانند معماری منظر، معماری اسلامی، تاریخ معماری، معماری داخلی و غیره تقسیم شده است.

باید گفت امروزه معماری یک دانش میان رشته ای با سایر علوم، به ویژه علوم ریاضی و انسانی است؛ دانشی به وسعت یک اقیانوس که هر منطقه از این اقیانوس دارای عمقی نامحدود است. معماری یک فعل انسانی است که در زمان و مکان مشخص به خاطر هدفی خاص ماده را به شکل زیبایی خلق می‌کند.

بنابر آنچه که گفته شد با تخصصی شدن علوم مختلف بهتر است برای طراحی ساختمان ها به متخصصین آن مراجعه کنیم تا با علم خود و دلایل طراحی که در همه ابعاد زندگی ما تاثیر می‌گذارند ساخمان ها طراحی شوند همانطور که « ویلیام موریس » معتقد است به مجموعه فعالیتهای بشری برروی کره زمین معماری می‌گویند.

با الهام گرفتن از کتاب ویترویوس که از معماران رومی می‌باشد می‌توانیم بگوییم :

یک ساختمان ایده آل دارای ۳ مشخصه اصلی است ؛ ایستایی، کارایی و زیبایی؛ یک معمار (Architect) ایده آل هم باید با فعالیت خود را در راستا این سه اصل پیش ببرد.

معماری-ساختمان-هنرعمران
سه اصل مهم در معماری از دیدگاه ویترویوس
ایستایی
یک سازه باید محکم باشد و تحت تاثیر نیروهایی نظیر زلزله، نزولات جوی، باد و درجه حرارت که موجب تخریب ساختمان می‌شود مقاوم باشد. در واقع برای ایستا بودن یک سازه باید مشخصات فنی اعم از کاربرد مصالح مرغوب رعایت شود.

کارایی
منظور از کارایی این می‌باشد که هدف از ساخت سازه و طراحی آن چه می‌باشد و مواردی که نیاز است این سازه در بر داشته باشد را برای آن طراحی و در نقشه و ساخت آن گنجاند.

زیبایی
یک سازه باید در کنار ایستا و کارا بودن خود نهایت زیبا بودن را داشته باشد.
معمار می‌بایست خلاق باشد و در تمامی آثار خود نهایت خلاقیت و نوآوری هوش خود را به رخ بکشد.
مهندس معمار علاوه بر خلاقیت باید طرح هایی بی همتا را پیدا کند در واقع چیزی که معمار را زنده نگه میدارد طرح منحصر به فرد اوست.
در نهایت معمار باید آثار و طرح هایی که با نوآوری و هوش خود کشف کرده است را اجرا کند.
هنر عمران چندین تعاریف از معماری ذکر کرده که با توجه به آنها می‌توانیم درک کنیم که هرکدام مختص زمان خود بوده و با توجه به تغییرات و دگرگونی های اعمال شده، تعریف ها نیز تغییر پیدا کرده اند.
منبع:/https://civilart.co